Cinsel istismar, çocuk istismarı öncelikle bir insan sonra kadın ve son olarak da bir anne olarak en korktuğum, en üzüldüğüm hatta gerçek hikayeleri okudukça en çok çıldırdığım bir konu.

Bu yazım bir ortak yayın yazısıdır. Bir ebeveynin çocuğuna istismar konusunda çocuğuna vermesi gereken mesajları içeren bir kitapçık bilgisidir. Her ne kadar 6 ve üzeri yaş için uygun olduğunu söylese de ben daha erken yaşta başlaması gerektiğini düşünüyorum.

Kitapçığı indirmek için tık tık…

Bu aktivite kitapçığında yeralan çocuklara istismar konusunda verilmesi gereken mesajlar şunlardır:

1. “Vücudumuzda özel yerler bulunur”: Bu yerler mayonun kapattığı yerlerdir.

2. “Hiç kimse senin vücuduna, özel yerlerine bakamaz ve dokunamaz”: Çocuklara, kendilerinin de başkalarının özel yerlerine bakamayacakları ve dokunamayacaklarını anlatmamız gerekir. Bunun tek istisnası ihtiyaçları olduğunda yardım amaçlı, canları acıdığında sorunu anlamak için anne/baba ve doktor gibi yetişkinlerin mümkünse “çocuktan izin alarak” bakması ve dokunmasıdır. Bu kapsamda, kitapçığın içinde dokunmaya dair detaylı bilgiler verilmiştir.

3. “Birisi özel yerlerine baktığında ya da dokunduğunda yapacaklarımızı bilmeliyiz“: Böyle bir durumla karşılaşırlarsa çocuklarımıza ne yapmaları gerektiğini bu mesajlarla öğretebiliriz:

1. Söyleyebileceğin en sert ve en ciddi biçimde HAYIR DE.

2. Oradan UZAKLAŞ ve güvenli bir yere gitmeye çalış.

3. Güvendiğin bir büyüğüne SÖYLE.

4. Büyükler seni dinleyip bu konuda birşey yapana kadar da SÖYLEMEYE DEVAM ET.

Bu 4 maddeyi çocukların hatırında kalması için slogan biçiminde ezberlemeleri işlerini kolaylaştırmaktadır. Hayır de, uzaklaş, susma, söylemeye devam et.

4. “Birisi özel yerlerine baktığında ya da dokunduğunda büyüklerine anlatmaman için sana söylenebilecek yalanlar”: Bu yalanlar ile ilgili çocuklarımızla konuşmalıyız. Bu konuda söylenen en yaygın yalanlar, bunları duyduğunda yapması gerekenlere ilişkin detaylar kitapçıkta ilerleyen sayfalarda mevcuttur.

Çocuğunuz istismara uğrarsa ya da istismara uğrayan bir çocuğu korumanız gerekirse:

– Önce sakince çocuğu dinleyin;

– Üzüntünüzü, kızgınlığınızı belli etmeyin;

– Asla sorgulamayın (olay hakkında bilgi almaya çalışmayın);

– Sadece onu anladığınızı belirten sözler söyleyin ve

– Uzmanlara başvurun ki, gerekli soruları onlar uygun şekilde sorsun.

Türkiye’de bu konunun uzmanları olarak Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı‘nın ALO 183 Aile, Kadın, Çocuk, Özürlü ve Sosyal Hizmet Danışma Hattı’nın yönlendirdiği uzmanlar olduğu belirtilmektedir. Yetkili merciler ise, karakol ve savcılıklar olarak geçmektedir .

***

Çocuk İstismarını Önleme Konusunda Çocuk Güvenliği Aktivite Kitabı

Çocuk istismarı her ülkede önlemler alınmasını gerektiren bir sorun olarak karşımızda. Bu konuda çalışan uzmanlar fiziksel istismarın çok daha yoğun olduğunu, çocuklarımızın yarısının fiziksel istismar yaşayarak büyüdüğünü, istismarın yanısıra çok yaygın  bir ihmal konusunun olduğunu vurgulamaktalar. Her 3 kız çocuktan 1’inin cinsel istismara uğradığı ve bu verilere çocuk gelinlerin dahil edilmediği bir ülkemiz var. (http://www.radikal.com.tr/turkiye/turkiyede_her_bes_cocuktan_biri_cinsel_istismara_ugruyor-1161744).)

Buna karşılık Türkiye’de çocuk istismarının önlenmesine ilişkin sesler her geçen gün biraz daha artıyor. Bu sadece Türkiye’nin sorunu değil; yurtdışında da bu konuda farkındalığın artmasına yönelik çalışan pek çok organizasyon var. Bundan bir süre önce yurtdışında yaşayan iki Türk anne, çocuklarının devam ettiği devlet okulunun yönlendirmesi ile,  çocuklarının ve kendilerinin çocuk istismarını önleme konusunda bilgilendirilmesini içeren bir programa dahil oldular. Bu programın (www.thechildcenter.org) çok yararlı olduğunu düşündükleri için bu süreci detaylı olarak bloglarına (www.onlineanne.com) taşıdılar. Ailelerin ve çocukların istismar konusunda bilmesi gerekenler konusunda çok aydınlatıcı buldukları bu programın gelir seviyesinden bağımsız Türkiye’deki her çocuğun da hakkı olduğunu düşünüyorlar.

Türkiye’de böyle bir programın, en azından bahsedilen çocuk aktivitelerinin yararlı olacağını düşünen öğretmenlerden, annelerden, hatta kurumlardan kaynaklara ulaşmak isteyen mailer aldılar. Bahsettikleri programdaki tüm bilgiler İngilizce ve Almanca olduğu için de bu bilgileri ellerinden geldiği kadar Türkçe bir içerik altında toplamaya çalıştılar. Böylece çocuklar ve ebeveynler için çocuk istismarı hakkında çocuklarımıza öğretmemiz gerekenleri içeren Türkçe bilgilendirici aktivite kitabını herkesin kullanımına açtılar.

Bu kitapçığın amacı, Türkiye’de büyük eksikliği bulunan bir alanda, bütçesi olan, geniş kapsamlı, devlet destekli, kurumsal bir proje ile somut adımlar atılana kadar, ebeveynlerin kendi çocukları için kullanabilecekleri bilgilendirici bir Türkçe konuşma malzemesi yaratmak. Kullandıkları referanslar kitapçığın en arkasında yer almakta. Bu kitapçığı buradan (http://www.onlineanne.com/2013/12/09/ola-ile-onbes-dakika-cocuk-istismari-guvenlik-aktiviteleri/) indirebilirsiniz.”Bu kitap nereden çıktı” konulu yazıların linklerini de aşağıda bulabilirsiniz.

Bu iki anne ulaşabildikleri herkesten “Bu kitapçığı beğenirseniz yayın”, “Beğenmezseniz bize neden beğenmediğinizi bildirin” ricasında bulunuyorlar. Ayrıca benzer bir projeyi daha küçük bir yaş grubu için uygulamaya koyan Kırmızı Biber Derneği’ni de (http://www.kirmizibiberdernegi.org/ketenhelvaprojesi.htm) destekleme çağrısı yapmaktalar.

Bu kitapçığı  çocuğunuzun algısına, yaşına, ihtiyaçlarına uygun olarak, zamanı geldiğini düşündüğünüzde, ister tek tek sayfalar halinde; isterseniz bir seferde bir 15 dakikanızı ayırarak kullanabilirsiniz. Bu konuyu sadece cinsel taciz boyutunda değil, çocukların kendi haklarını ve hakları ellerinden alınırsa yapabileceklerini öğrenmesi olarak düşünmek mümkün. Ve bunu aileler de, öğretmenler de çocuklara öğretebilir. Elde olan bu kaynağı  kendi filtrelerinden geçirerek çocuklarının gelişim düzeyine ve ihtiyacına göre kullanmak ailelerin insiyatifine kalmış. Ulaşabildiğiniz aileleri de bu kaynaktan haberdar etme kararı da sizlere…

Yararlı görürseniz paylaşmanız, ama yararlı görmezseniz de “beğenmedik çünkü…” diye bir ses vermeniz dileğiyle…

Bu konudaki yazılar:

Çocuk İstismarı Konusunda Çocuklara Öğretilmesi Gerekenler (http://www.onlineanne.com/2012/11/18/cocuk-istismari-konusunda-cocuklara-ogretilmesi-gerekenler/)

Çocuk İstismarını Önleme Konusunda Yapabileceklerimiz (http://www.onlineanne.com/2013/12/09/cocuk-istismarini-onleme-konusunda-yapabileceklerimiz/)

OLA ile Onbeş Dakika: Çocuk İstismarı Güvenlik Aktiviteleri  (http://www.onlineanne.com/2013/12/09/ola-ile-onbes-dakika-cocuk-istismari-guvenlik-aktiviteleri/)

Çocuk Güvenliği Aktivite Kitabı hakkında sık sorulan sorular (http://www.onlineanne.com/2013/12/12/cocuk-guvenligi-aktivite-kitabi-hakkinda-sik-sorulan-sorular/)